Türk vatandaşlığı kazanmanın birçok faydası vardır. Bu faydaların başında anayasal haklardan yararlanmak geliyor. Bilindiği gibi birçok önemli anayasal hak yalnızca vatandaşların faydasına sunuluyor ve bunlardan yabancılar yararlanamıyor. Ancak yabancıların da Türk vatandaşı olma hakkı vardır.
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyenler için birçok yol vardır. Bunların başında doğum ile vatandaşlık kazanmak geliyor. Bu durumda Türk vatandaşlığı doğum yerine göre vatandaşlık kazanma ve soy bağı yoluyla vatandaşlık kazanma olmak üzere iki şekilde kazanılır. Bunlar dışında da Türk vatandaşlığı kazanmanın yolları da vardır. Bu başlık altında tüm seçenekleri tek tek açıklayacağız.
Doğum esaslı Türk vatandaşlığı kazanmanın yolları; soy bağı esaslı ve doğum yeri esaslı kazanma olmak üzere iki şekildedir. Her iki durumda da Türk vatandaşlığı kendiliğinden kazanılır. Doğum ile Türk vatandaşlığı kazanılması durumu doğum anında başlamak üzere hüküm ifade eder.
Soy bağı ile Türk vatandaşlığı kazanılması durumu; çocuk doğduğu anda soy bağıyla bağlı olduğu Türk vatandaşı olan baba veya annenin vatandaşlığını kazanmasını ifade eder. Bu Anayasa’da şu şekilde ifade edilir; “ Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür. Vatandaşlık kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanun da belirtilen hallerde kaybedilir.” Bu durumda anne veya babadan sadece birinin doğum sırasında Türk vatandaşı olması yeterlidir. Diğer ebeveynin yabancı uyruklu olması çocuğun Türk vatandaşlığı kazanmasını engellemez.
Doğum ile kazanılan Türk vatandaşlığı ile bilinmesi gereken blr diğer durum anne veta babadan birinin Türk vatandaşlığı başvuruda bulunması ve bu başvurunun onaylanmasıdır. Bu durumda başvuru hakkı çocuklar için de verilir.
Türkiye sınırları dışında yaşayan ve doğumuna ilişkin bildirimi 18 yaşını tamamlamış olduğu halde bulunmayan kişilerin Türk vatandaşı olan anne veya baba sebebiyle Türk vatandaşlığı kazandıkları Bakanlık tarafından yapılacak olan bir inceleme sonuncunda tespit edilirse bu kişiler aile kütüğüne tescil edilir.
Türkiye sınırları içinde doğan, herhangi bir ülkenin vatandaşlığını anne veya babasının belli olmayışı, vatansız oluşu veya kendi ülkesindeki milli kanunlar gereğince vatandaşlığı kazanamıyor oluşu gibi sebeplerle kazanamamış olan çocuklar, doğum itibariyle Türk vatandaşlığını kazanır.
Eğer bir çocuk Türkiye'de bulunmuş ise Türkiye sınırları dışında doğduğu kesin oluncaya kadar Türkiye'de doğmuş kabul edilir. Bu durumda yaş küçüklüğü sebebiyle kendini henüz ifade edemeyen bulunan çocuklar, kolluk yetkililerinin ya da ilgili kamu kurumlarının bu durumu gösterdikleri tutanağa veya ilgililerin bulundukları beyana dayanılarak bu çocuklar nerede bulunduysa o yer nüfus kütüğüne tescil edilirler.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 11 uyarınca yabancıların Türk vatandaşlığı kazanması için;
Türk vatandaşlığı için istenilen belgeler ise aşağıda belirtildiği gibidir:
Vatandaşlık başvuruları kişinin yerleşim yeri valiliğine bizzat veya hakkın kullanılmasına dair özel bir vekaletname ile yapılır. Posta ile yapılan müracaatlar ise kabul edilmez. Eğer kişi ergin değil ve ayırt etme gücü bulunmuyorsa bu kişinin vatandaşlık ile ilgili başvuruları vasileri ya da velisi tarafından yerine getirilir. Vatandaşlık başvurusu yapılırken, müracaat işlemleri sırasında yabancı kimlik numarası kullanılır. Başvuru tarihi olarak kişi tarafından verilen form dilekçesinin evrak kaydına alındığı tarih geçerlidir.
Türk vatandaşlığı almak isteyen yabancı kişi aranılan ikamet süresi içerisinde toplamda 6 ayı geçmemek koşuluyla Türkiye sınırları dışında bulunabilir. Bu Türkiye dışında geçmiş olan ve toplam 6 ayı aşmayan süre, öngörülen ikamet suresinin içinde değerlendirilir. Eğer yabancı ikamet suresi içerisinde toplamda 6 aydan daha fazlasını Türkiye sınırları dışında geçirir ya da geçerli bir ikamet izni olmadan veya ikamet izni alınmadan 6 aydan daha fazla Türkiye'de bulunursa bu durum ikamet süresini kesintiye uğratır ve daha önceki ikamet süresi de dikkate alınmaz.
Yasal olarak ikamet izni olmadan ya da yasal olsa da Türkiye'de yerleşme niyeti göstermeyen; iltica veya sığınma başvurusu sahibi sığınmacı, öğrenim görmekte olan, turistik, çocuğa refakat, tedavi gibi amaçlar ile alınmış olan ikamet tezkiresi ile ya da konsüller veya diplomatik ayrıcalıklar ile bağışıklık sağlamakta olan yabancı misyon personelinin kimlik kartı ile birlikte Türkiye'de ikamet ediyor olması Türk vatandaşlığı kazanılması konusunda geçerli bir ikamet düzeyi olarak kabul edilmemektedir. Türkiye'de Türk vatandaşlığı kazanılması kabul edilmeyen ikamet sebepleri ile bulunan kişi sonradan geçerli olan bir neden ile ikamete bağlanırsa daha önceki ikamet süresi de hesaba katılır. Bahsedilen bu hüküm Türkiye'de turistik amaçlı bir ikamet tezkeresi ile bulunanlar için uygulanmaz.
Yabancı bir makamca verilen resmi belgelerin tasdiki, Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59. maddesi uyarınca yapılır. Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı kişilerin başvuru esnasında ibraz ettiği yabancı makamlarca verilen pasaport, diploma gibi belgeler noter tasdikli ve Türkçe tercümeli olmalıdır. Gerekli görülmesi halinde ikamet tezkeresinin aslına uygun olduğu konusundaki tasdiki il müdürlüğünce de yapılabilir.
Çıkma izni alma yoluyla Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlar, baba ve annelerine bağlı olarak vatandaşlığını kaybetmişse ve ergin olmasından itibaren vatandaşlığını kazanmak için 3 yıl içinde yazılı bir bildirimde bulunmuşsa, seçme hakkını kullanma suretiyle Türk vatandaşlığı kazanabilir.
Seçme hakkıyla Türk vatandaşlığı kaybının hüküm ifade etmesi konusunda baz alınan tarih, hakkın kullanılmasına dair gerekli şartların varlığının bakanlık tarafından tespit edilmesine ilişkin kararın verildiği tarihtir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 12. maddesinde belirtilen hallerde, bakanlık teklifi ile Türk vatandaşlığı kazanılabilir. Bu durumda kişinin 12. maddede sayılan nitelikler dışında kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından bir engel teşkil edecek halinin olmaması yeterlidir. Kişi Türk vatandaşlığı kazanılması için aranılan diğer herhangi bir şarta bakılmaksızın Türk vatandaşlığını kazanabilir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 12: Kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından bir engeli bulunmamak şartıyla aşağıda yer verilen yabancılar Türk vatandaşlığı kazanabilir
Turkuaz Kart sistemi ilk kez 2017 senesinde tanıtıldı. Bu sistemde asıl amaç sanatçı, bilim insanı ve sporcu gibi kişilerin ülkeye çekilmesi ve sermaye sahibi olan yabancı yatırımcıların Türkiye'de ikamet ve çalışma izni konusunda herhangi bir engelle karşılaşmamaları ve uzun bir bürokrasi sürecine takılmamalarıdır. Bu sistem Türk vatandaşlığına başvurmayı da mümkün kılıyor.
Eğer kişi doğum ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olduysa ve Türk vatandaşlığı kazanmak istiyorsa bunun için Türk vatandaşı olmak istediğini yazılı olarak beyan etmesi gerekir. Bu durumda bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Bu yolla kazanılan vatandaşlıkta, kişinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşıyken Türk vatandaşı olması eşine tesir etmemekle birlikte çocukları hakkında da 5.901 sayılı Türk vatandaşı kanununun 20. maddesi hükmü uygulanır. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlığı sonradan kazanıldıysa, bu yabancılar hakkında da yine 5.091 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 11. maddesi hükmü uygulanır.
Ergin olmayan ve bir Türk vatandaşınca evlat edinilen yabancı kişi, kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından engel olacak bir hali bulunmama şartıyla Türk vatandaşlığı kazanabilir.
Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması için bazı belgelerin bulunması gerektir. Bu belgeler aşağıda sayıldığı gibidir:
İlgili kişi bu belgeler ile birlikte; yurt içinde yerleşim yeri valiliğine, yurt dışında bizzat ya da bu hakkın kullanılmasına dair özel bir vekaletname ile yurt temsilciliklerine başvuruda bulunabilir. Bu durumda posta yolu ile müracaat kabul edilmez. Eğer başvuru ergin olmayan bir kişi ya da ayırt etme gücünden yoksun olan bir kişinin vatandaşlığı ile ilgili ise bu durumda başvuruyu veli ya da vasi yapar.
Evlat edinme yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması için müracaat ve işlem sırasında yabancı kimlik numarası esas alınmaktadır. Başvuru tarihi ise kişi tarafından verilen form dilekçesinin müracaat makamı tarafından evrak kaydına alındığı tarih olarak kabul edilir. Bu durumda yabancı makamlardan alınan resmi belgelerin tasdiki Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliğinin 59. maddesi uyarınca yapılır. Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı kişilerin başvuru sırasında verdikleri, yabancı makamlardan alınmış olan pasaport, diploma gibi belgelerin noter tasdikli ve Türkçe tercümeli olması yeterlidir. Gerekli görülmesi durumunda ikamet tezkeresinin aslına uygun olduğunun tasdiki İl Müdürlüğünce de yapılabilir.
5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca gerekli işlemler tamamlanıp göçmen kabul edilenlerin vatandaşlık dosyası, bakanlığa gönderilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından düzenlenir. Bakanlık yabancı kişinin Türk vatandaşlığı kazanmak üzere gönderilen dosyasını inceler ve teklifte bulunur. Teklif üzerine karar verilirse Türk vatandaşlığı kazanılmış olunur.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 12: Kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından engel bir durumu bulunmamak şartı ile bakanlık teklifi üzerine karar verilen yabancı kişiler ( göçmen kabul edilen kişiler) Türk vatandaşlığı kazanabilir.
Milli güvenlik yönünden herhangi bir engeli bulunmamak koşuluyla;
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 13;
5901 sayılı kanun uyarınca Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlar ile seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlar; milli güvenlik yönünden engel oluşturacak bir durumunun bulunmaması ve 3 yıl Türkiye'de ikamet etmesi şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 14 uyarınca; 29. madde uyarınca Türk vatandaşlığını kaybedenler ve 34. Madde uyarınca Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlar Bakanlık kararı ile birlikte milli güvenlik yönünden engel bir halinin olmaması ve 3 yıl Türkiye'de ikamet etme koşuluyla yeniden Türk vatandaşlığını kazanabilirler.
Bir Türk vatandaşıyla evlenmek doğrudan doğruya Türk vatandaşlığı kazandırmaz. Bir yabancı tarafından Türk vatandaşlığı kazanmak üzere başvurulabilmesi için en az 3 yıl süreyle bir Türk vatandaşıyla evli olunması ve bu evliliğin devam ediyor olması gerekir.
Vatandaşlık için başvurulduğu tarih sonrasında Türk vatandaşı eş ölürse ve bu sebeple evlilik sona ererse aile birliği içinde yaşama koşulu aranmaz. Evlenme yoluyla vatandaşlık kazanma konusunda diğer detaylar aşağıdaki gibidir:
2018 yılının Eylül ayında Resmi Gazete’de yayınlanmış olan bir kararla yabancı kişilerin Türk vatandaşlığına geçişine imkan tanıyan bazı düzenlemeler yapılmıştır. 2018 yılında yürürlüğe giren bu yasa ile birlikte Türkiye'de vatandaşlık ücreti belirlenmiş ve 13 Haziran 2022 tarihinde geçerli olacak şekilde Türk vatandaşlığı için satın alma tutarının taban fiyatı belirlenmiştir.
Buna göre Türk vatandaşı olunması için Türkiye'de alt limiti 400.000 USD kıymetinde gayrimenkul alınması veya notere 400.000 USD kıymetinde bir mülk satın almak için taahhütte bulunulması gerekiyor.
Türk vatandaşlığı almak isteyenler için 2018 senesinden beri yeni bir yol sunuluyor. Buna göre alt limiti 400.000 USD değerinde gayrimenkul alımı yapan veya alt limiti 500.000 USD tutarında bir yatırım yapan yabancı yatırımcılar, 3 yıl süreyle yaptıkları bu yatırıma dokunmamaları şartıyla Türk vatandaşlığı alabilirler. Yine sabit bir sermayeye alt limiti 500.000 USD'den yatırım yapan ya da 50 kişilik Türk personeli çalıştıran yabancılar da bu sistemden yararlanabilir.
Türkiye'de 5 yıl ikamet izni olan ve bu ikamet izninin 5 yılını da kesintisiz bir şekilde Türkiye'de geçirmiş olan mülk sahipleri vatandaşlığa başvurabilir. 5901 sayılı kanunun 11. maddesinde kesintisiz oturma izninin alınması için neler gerektiği listelenmiştir. Bu konuda mülk değeri ile ilgili bir alt taban tutarı yoktur.
Türk vatandaşlığının kazanılması konusunda sahip olduğunuz seçenekler aşağıdaki gibidir:
Türk vatandaşlığı alınırken bazı belgelerin bulunması gerekir. Bu belgeler aşağıdaki gibidir;
Eğer vatandaşlık başvurusu yurt içinde yapılacaksa, ikamet adresindeki valilik aracılığıyla başvurulur. Yurt dışında vatandaşlık başvurusu için ise başvurunun başkonsolosluk aracılığıyla yapılması gerekir.
Başvuru türleri ve belgeleri kişinin koşullarına bağlı olarak değişir. Türk vatandaşlığı almak için doğum belgesi, pasaport, evlilik cüzdanı, ikamet izni, eş veya yakınlarının T.C kimlik numarası veya fotoğraflarla sınırlı değildir. Bireysel başvuru yapanların ayrıca Türkçe bir mülakata da girmeleri gerekir.
Türkiye'de vatandaşlık başvurusunun ne zaman yapılacağı, başvuru yapacak olan kişinin özel koşullarına bağlıdır. Bu süreç İçişleri Bakanlığından da öğrenilebilir. 5901 sayılı Vatandaşlık Kanunu’nun öngördüğü koşul ve hükümlere göre başvuru reddedilirse ikametin bulunduğu valiliğe tekrar başvuruda bulunulabilir.
Türk vatandaşı olmak kişiye bazı avantajlar sağlayacaktır. Türk vatandaşlığı kişinin eş ve 18 yaşındaki tüm çocuklarının da birlikte Türk vatandaşı olmasını sağlar. Türk vatandaşlığı başvurusu sırasında kişinin diğer ülkelerdeki sahip olduğu mal varlığını ya da gelirini beyan etmesine gerek yoktur. Kişi oturum iznini aldığı anda yurt dışında yaşamaya istediği zaman devam edebilir ya da vatandaşlık başvurusu yapabilir. Yani kişi vatandaşlık kazanabilmek için Türkiye'de belli bir süre boyunca kesintisiz olarak yaşamak zorunda değildir. Türk vatandaşı olan kişiler yatırımını 3 yıl boyunca tuttuktan sonra nakite çevirebilir. Bu da kişilere yüksek bir kazanç imkanı sağlar.
Türk vatandaşları vizesiz 100 üzerinde ülkeye seyahat edebiliyor. Bu ülkelerden birçoğu vize şartı olmadan Türk vatandaşlarının 1 ay ile 3 ay arasında kalmalarına izin veriyor. Bazı ülkeler ise varınca ya da çevrimiçi başvuru yoluyla elektronik vize verebiliyor. Yani Türk vatandaşlığı Türk pasaportu ile birlikte vizesiz bir seyahat imkanı sunuyor. Ayrıca 2013 senesinde Avrupa Birliği Visa Serbestisi diyaloğunu başlatarak Schengen ülkeleri için vizesiz seyahat imkanı tanımanın yolunu açtı. Sürecin sonunda ise Türk vatandaşları vizesiz olarak 26 Avrupa ülkesine daha gidebilecek. Mevcut durumda ise birçok Asya, Amerika, Avrupa ve Afrika ülkesine vizesiz seyahat hakkı bulunuyor.
Alt limiti 400.000 USD olan bir gayrimenkul satın aldıktan sonra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne yaptığınız başvuru sonucunda Türk vatandaşlığı işleme koyulacaktır. Bu durumda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü söz konusu gayrimenkulün en az 400.000 USD değerinde olup olmadığını kontrol edecektir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Türk vatandaşlığı için 3 gün ile 7 gün arasında onay vermektedir. Başvuru onaylanır onaylanmaz randevusuz ikamet izni alabilmek için göçmenlik bürosuna başvuruda bulunulması gerekir. Göçmenlik bürosundan onay aldıktan sonra aynı gün içinde ikamet izni ve nüfus kağıdı ile birlikte Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurabilirsiniz. Tüm bu süreçler Ankara ve İstanbul'da bulunan Vatandaşlık Bilgilendirme Ofislerince takip edilir. Başvurular 2 ay ile 6 ay arasında sonuçlandırılır.
